PET-CT: Kanser Tanısında Güçlü Bir Araç
Discover PET-CT: A Powerful Tool for
Cancer Diagnosis
in Turkey
PET-CT, öncelikle onkolojide (kanser çalışması) kullanılan özel bir görüntüleme tekniğidir.
Doktorların tümörleri tanımlamasına, yayılma derecesini değerlendirmesine, radyoterapiyi planlamasına, tümörün kemoterapiye veya radyasyona tepkisini değerlendirmesine ve bir kitlenin iyi huylu mu yoksa kötü huylu mu olduğunu belirlemesine yardımcı olur.
PET-CT Nasıl Çalışır?
PET-CT, kanser hücrelerinin sağlıklı hücrelere kıyasla daha yüksek glikoz metabolizmasına sahip olma eğiliminde olduğu gerçeğinden yararlanır. Taramadan önce, hastanın kan dolaşımına glikoz molekülüne bağlı radyoaktif bir madde enjekte edilir. Bu radyoaktif glikoz, tümör hücrelerinde birikir ve tarama sırasında tespit edilebilir.
PET-CT'nin Temel Faydaları
Erken Teşhis: PET-CT kanserin erken aşamada teşhis edilmesine yardımcı olabilir. PET-CT'den önce, bir nodülün kanserli olup olmadığını belirlemek için sıklıkla biyopsi yapılması gerekiyordu. Ancak PET-CT bu lezyonların kanserli olup olmadığını invaziv işlemlere gerek kalmadan doğru bir şekilde belirleyebilir.
Kapsamlı Değerlendirme: PET-CT tüm vücut taramasına olanak tanıyarak doktorların kanserin vücudun diğer bölgelerine yayılıp yayılmadığını (metastaz) belirlemesine olanak tanır. Özellikle metastatik kanserin kökeninin bilinmediği durumlarda faydalıdır.
Tedavi Yanıtının Değerlendirilmesi: Tedaviden sonra PET-CT, tümörün yanıtının değerlendirilmesinde hayati bir rol oynar. Dokulardaki metabolik aktiviteyi görüntüleyerek hastalığın hâlâ aktif olup olmadığını veya tümörün tedaviye iyi yanıt verip vermediğini belirleyebilir.
Geniş Uygulama Alanı: PET-CT, akciğer, meme, lenfoma, jinekolojik, kolorektal ve daha az yaygın olan diğer türler dahil olmak üzere çeşitli kanser türlerinde kullanılır. Aynı zamanda nörolojide epilepsi, Alzheimer hastalığının erken teşhisi ve kalp krizinden sonra kalpteki canlı dokuların değerlendirilmesinde de kullanılır.
PET-CT'nin Spesifik Kanserlerde Uygulamaları:
Melanom: PET-CT, bölgesel lenf düğümlerinin durumunu doğru bir şekilde değerlendirir ve bu agresif cilt kanserinin etkili yönetimi için diğer organlardaki metastazı tespit eder.
Meme Kanseri: PET-CT, küçük lezyonların teşhisine, sonuçsuz mamografi bulgularının doğrulanmasına ve tedavi kararlarına rehberlik etmek için koltuk altı lenf düğümlerindeki metastazın değerlendirilmesine yardımcı olur.
Lenfoma: PET-CT, hem Hodgkin hem de Hodgkin dışı lenfomanın teşhis ve evrelemesinde oldukça etkilidir ve tedavi planlaması için değerli bilgiler sunar.
Akciğer Kanseri: PET-CT, akciğer kanserinin araştırılması, hastalığın evrelenmesi ve cerrahi müdahale sonrasında nüksün izlenmesi açısından kritik öneme sahiptir.
Pankreas Kanseri: PET-CT kötü huylu tümörlerin tespit edilmesine, kanserin evrelendirilmesine ve metastazların araştırılmasına yardımcı olur. Daha iyi sonuçlar için radyasyon tedavisini MRI rehberliğiyle birleştiren MR-LINAC tedavisiyle birlikte iyi çalışır.
Beyin Tümörleri: PET-CT, beyin tümörü ameliyatı ve radyoterapi geçiren hastalarda radyasyon nekrozu ile tümör nüksü arasında ayrım yapılmasına yardımcı olur.
Kolon Kanseri: Kolonoskopi ve baryum lavmanı gibi diğer tanı yöntemleri yaygın olarak kullanılırken, PET-CT tekrarlayan kolon kanserinin tespitinde ve skar dokusunun aktif hastalıktan ayırt edilmesinde faydalıdır.
Tiroid Kanseri: PET-CT, I-131 tüm vücut taraması negatif olan hastalarda şüpheli lezyonları tespit etmek ve nüks veya metastatik yayılımı değerlendirmek için kullanılabilir.
Diğer Tıbbi Uygulamalar
Yukarıda belirtilen kanserlerin yanı sıra, baş boyun tümörleri, mezotelyoma, yemek borusu ve mide kanserleri, kemik tümörleri ve genitoüriner maligniteler gibi çeşitli durumlarda da PET-CT'den yararlanılmaktadır. Teşhis, evreleme ve tedaviye yanıtın değerlendirilmesi için kritik bilgiler sağlar.
PET-CT Ağrılı Bir İşlem midir?
PET-CT taramaları genellikle ağrısızdır. Hastaların yaşayabileceği tek rahatsızlık, radyoaktif izleyicinin kan dolaşımına enjekte edilmesi sırasında oluşan hafif bir histir. Bazı insanlar da tarama makinesinin içinde klostrofobik hissedebilir, ancak teknoloji uzmanları işlem boyunca rahatlığınızı sağlayacaktır.
PET-CT Taramasının Riskleri Var mı?
PET-CT taramaları, radyoaktif izleyiciden az miktarda radyasyona maruz kalmayı içerir. Bununla birlikte radyasyon dozunun güvenli olduğu kabul edilir ve tipik olarak CT taramaları gibi diğer görüntüleme prosedürlerinden daha düşüktür. Taramanın kanseri teşhis etme ve yönetmedeki faydaları genellikle potansiyel risklerden daha ağır basmaktadır.
PET-CT Taramasına Nasıl Hazırlanmalıyım?
Hazırlık talimatları, spesifik taramaya ve muayenenin amacına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Genel olarak taramadan birkaç saat önce yemek yememeniz, bol su içmeniz ve yorucu fiziksel aktivitelerden kaçınmanız istenebilir. Sağlık uzmanınız tarafından sağlanan talimatlara uymanız önemlidir.
PET-CT Taraması Ne Kadar Sürer?
PET-CT taramasının süresi değişebilir ancak genellikle yaklaşık 30 ila 60 dakika sürer. Buna hazırlık süresi ve radyoaktivitenin enjeksiyonu da dahildir.
